Arnhem

Op 29 maart is het rekenkameronderzoek Hulp op Maat aangeboden aan de gemeenteraad van Arnhem. De Rekenkamer heeft van juni tot en met november 2012 een onderzoek uitgevoerd naar het Arnhemse beleid en de uitvoering van hulp bij het huishouden.

De SP is blij met dit onderzoek. Niet vanwege de uitkomsten, want die zijn schrijnend te noemen, maar vanwege de bevestiging dat onder meer de indicaties niet goed verlopen. Dit heeft de SP al vaak aangekaart, maar er is nooit wat mee gedaan. Het standaard antwoord op onze vragen hierover was dat wij alleen de incidenten noemden. Dat er sprake is van een structureel probleem, dat wordt nu ook in het onderzoek bevestigd. Het is hoogste tijd om deze problemen op te lossen, zodat de mensen de juiste hulp op maat krijgen die ze nodig hebben.

Ongeveer 4200 mensen maken gebruik van de huishoudelijke verzorging, 73% van de gebruikers is 65+. 762 mensen kochten hun hulp zelf in via PGB. 70% van de klanten zit rond of op het minimuminkomen. Dit wordt een groot probleem als het huidige kabinet van PvdA en VVD 75% gaat korten op het budget voor thuiszorg. En stelt dat mensen die zorg zelf moeten gaan betalen en ze langer thuis moeten blijven wonen. Dan moet je de thuiszorg dus niet afbreken.

De gemeente Arnhem zorgt inderdaad voor ondersteuning. Maar uit het onderzoek blijkt dat de indicatiestelling en de levering niet goed aansluiten bij de ondersteuningsbehoeften van mensen. ”In sommige gevallen worden activiteiten niet geïndiceerd of in de praktijk gedaan, terwijl daar wel behoefte aan is. In andere gevallen worden activiteiten wel geïndiceerd of in de praktijk gedaan, terwijl dit niet nodig is omdat mensen deze zelf kunnen verrichten”, geeft de Rekenkamer aan.

Boodschappen doen is een activiteit die een meerderheid (51%) van de bevraagden niet zelfstandig kan verrichten, maar waarvoor zij geen indicatie hebben. Bij de was doen en het avondeten maken geldt dit voor ruim een kwart van de mensen. “Hoezo maatwerk?”, vraagt de SP zich af.

1/3 van de mensen die een herindicatie hebben gehad geven aan dat er niet genoeg aandacht is geweest voor de persoonlijke situatie bij het zogenaamde ‘keukentafelgesprek’. Dat is een slechte zaak, omdat de gemeente juist daarop zou inzetten. Weet u nog: ‘de vraag achter de vraag boven tafel zien te krijgen’. De SP heeft vaak gewezen op het verschil tussen de werkelijke praktijk en dat wat in de nota’s hierover geschreven wordt. Dit komt namelijk niet overeen.

Indicatieadviseurs hebben basiskennis van ziektebeelden nodig om goed te kunnen indiceren. Uit onderzoek blijkt dat deze kennis onvoldoende aanwezig is: slechts 4 van de 20 adviseurs heeft een medisch achtergrond. Tevens is er geen overzicht beschikbaar voor alternatieve voorzieningen. Voor bijscholing is geen tijd en ruimte, geeft het onderzoek aan, terwijl dit zo belangrijk is. Een goede indicatie is immers de basis is voor het vervolg. De SP heeft al eerder een voorstel ingediend om de wijkverpleegkundigen de indicaties te laten doen. Dan geef je echt vertrouwen aan de mensen op de werkvloer en daar is de kennis al aanwezig. Helaas is dit toen niet aangenomen door de raad. Is het moment rijp voor een herkansing?

Andere, opmerkelijke zaken uit het rapport zijn:

- de herindicaties leiden bij 33% van de cliënten tot een afname van de uren;

- cliënten hebben geen vaste contactpersonen bij de gemeente;

- de eigen bijdrage is nogal eens een reden voor cliënten om af te zien van hulp bij het huishouden;

- het opstellen van drie indicatierapporten zorgt voor teveel administratieve handelingen;

- de zorgaanbieders zijn het er allemaal over eens dat er veel verwarring heerst onder cliënten die zijn geherindiceerd;

- de huishoudelijke medewerkers proberen de werkzaamheden die zij voorheen deden in minder tijd te doen;

- de zorgaanbieders verwachten dat het voor oudere cliënten moeilijk wordt als er veel mensen over de vloer komen om verschillende werkzaamheden te doen (boodschappenservice, ramen wassen, strijkservice etc.), terwijl ouderen juist veel waarde hechten aan rust en continuïteit;

- in de uitvoering is nog geen specifieke aandacht voor allochtone cliënten;

- op basis van de interviews met de zorgaanbieders blijkt echter dat de gemeente alleen stuurt op basis van financiën en niet op basis van de inhoud of de uitvoering;

- zorgaanbieders vinden de achtergrondinformatie die zij over cliënten ontvangen onvoldoende om de juiste hulp in te kunnen zetten.

Dit rapport zal in de gemeenteraad besproken worden en de SP zal zeker (wederom!) verbeter voorstellen doen, omdat deze hard nodig zijn. En omdat wij deze mensen, die het hard nodig hebben, niet in de kou mogen laten staan.

Desiree Egberts