Arnhem

Mensen met een hoog inkomen leven langer dan mensen met een lager inkomen. Dit scheelt gemiddeld maar liefst zes jaar. Zij leven ook maar liefst 15 jaar langer in goede gezondheid. Het maakt dus uit welke opleiding jij of jouw ouders hebben gedaan, en in welke wijk je woont.

Deze sociaal economische gezondheidsverschillen worden pijnlijk duidelijk als het gaat om mondzorg. Dokters van de Wereld waarschuwde onlangs dat armoede zichtbaar wordt via het gebit. Want ouders met een laag inkomen en lage opleiding brengen hun kinderen veel minder vaak naar de tandarts dan ouders met een hoger inkomen. In Arnhem, waar al minder kinderen naar de tandarts gaan dan in de rest van het land, zijn deze verschillen enorm. Waar gemiddeld in Arnhem een op de vijf kinderen niet naar de tandarts gaat, is dit in sommige wijken zelfs minder dan een op de drie kinderen.
En dat is erg. Waarom? Kinderen van soms pas drie jaar oud krijgen al gaatjes en ontstekingen. Dat is slecht voor de gezondheid. Deze kinderen zien alleen de tandarts als er problemen zijn. Zij bezoeken daardoor ook minder vaak de tandarts als ze eenmaal volwassen zijn. En, niet onbelangrijk, een slecht gebit werkt stigmatiserend. Armoede is af te lezen aan het gebit en je gebit is moeilijk te verbergen, tenzij je nooit lacht.

Natuurlijk kan je zeggen dat je kind naar de tandarts brengen de verantwoordelijkheid is van de ouders. Voor kinderen is tandzorg immers gratis. Maar dat is een te gemakkelijk antwoord. Er zijn vele redenen waarom ouders hun kinderen niet naar de tandarts brengen. Vaak weten ze, ondanks allerlei uitgebreide en dure voorlichtingscampagnes, niet dat de tandarts voor kinderen gratis is. Niet zelden zijn ouders zelf bang voor de tandarts, of schamen ze zich voor hun eigen gebit. En soms heeft het simpelweg geen aandacht, omdat andere dingen alle aandacht opeisen. Als er schulden zijn bijvoorbeeld, of als er problemen zijn in het gezin.

Ook de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid zegt het in haar laatste rapport over sociaal economische gezondheidsverschillen dat het vermogen van mensen om ‘gezonde’ keuzes te kunnen maken en zich tevens hieraan te houden, nogal eens wordt overschat. Omgevingsfactoren, zoals kwaliteit van huisvesting, aanwezigheid van voorzieningen, arbeidsomstandigheden of gezinssituatie, maken de gezonde keuze moeilijker of zelfs onmogelijk. Zij stellen dan ook dat de overheid een grote verantwoordelijkheid heeft in het beschermen van haar burgers en pleit voor een omslag in het alleen maar wijzen op de eigen verantwoordelijkheid van mensen.

Dat geldt ook voor mondzorg voor kinderen. Als grote aantallen ouders hun kind niet naar de tandarts brengen, dan is het enkel en alleen wijzen naar de ouders hetzelfde als wegkijken van het probleem. En kinderen kunnen daar natuurlijk zelf ook niks aan doen, maar dragen wel de gevolgen. Daarom pleiten wij voor een actieve rol van de gemeente.

Arnhem kan er vandaag nog mee beginnen via extra voorlichting op consultatiebureaus, zodat er aandacht is voor tandzorg vanaf het eerste tandje. Maar vooral door het tandartsbezoek voor kinderen anders te organiseren. Laat het niet een individuele opgave zijn, maar organiseer het collectief. Er zijn goede ervaringen in het samenwerken met scholen en jeugdtandartsen. De tandarts komt dan op school, of haalt de kinderen in groepjes op – als kinderen en ouders dit willen. Het kost minder tijd dan kinderen die los van elkaar onder schooltijd naar de tandarts gaan. Zowel scholen als kinderen die dit al doen zijn er enthousiast over. En, het allerbelangrijkste, alle kinderen krijgen dezelfde kans op een mooie en gezonde lach.

Henk van Gerven, SP Tweede Kamerlid en oud-huisarts
Raoul Trentelman, directeur JTV Mondzorg voor kids
Sarah Dobbe, SP raadslid Arnhem

——————-

Dit artikel verscheen op 1 februari 2020 in de Gelderlander

De SP dient samen met de PvdA in Arnhem een voorstel om de mondzorg voor kinderen te verbeteren.