Arnhem

Rijnboog: de macht van de projectontwikkelaars?

Stadsschoon Arnhem verwoordt in onderstaande brief perfect de bezwaren tegen de megalomane binnenstadsplannen van de gemeente Arnhem. Iedereen die om Arnhem geeft, wil ik aanraden dit te lezen.

Stadsvernieuwing is goed, maar niet op de manier waarop ze in Arnhem bezig zijn! Een van de groote bezwaren die wij als SP tegen de plannen hebben is het democratisch gehalte ervan. Als dat in temperatuur zou moeten worden uitgedrukt, zouden in Friesland de rayonhoofden bij elkaar komen! (om met een bekende cabaretier te spreken...)

>

In het kort: de Arnhemmer mag betalen, maar moet verder zijn of haar mond maar houden. De gemeenteraad heeft zichzelf inmiddels buitenspel gezet en het college heeft op haar beurt de stad overgedragen aan de projectontwikkelaars.

In Juli 2002 deden we al een voorstel om de plannen aan de bevolking voor te leggen middels een referendum. Het kreeg alleen steun van een deel van de oppositie. Binnenkort komen we met een informatiekrant en met een speciale website over Rijnboog. We blijven strijden voor een gezonde, verstandige en eerlijke manier van stadsvernieuwing en voor een referendum.

Lees hieronder de brief van Stadsschoon:

Rijnboog Appè¬
Arnhem, 18 maart 2004
Aan de raadsleden en de leden van de
Commissie Stadsprojecten, geen raadslid zijnde.
Geachte mevrouw/meneer,

Voor historische beslissingen is nodig dat ze worden genomen met grote zorgvuldigheid en met een breed maatschappelijk draagvlak. Wij doelen hierbij op de komende besluitvorming omtrent het plan Rijnboog.

In breder beleidskader
Er is thans sprake van een onevenredig grote hoeveelheid stedenbouwkundige plannen. De financi묥 en maatschappelijke uitvoerbaarheid van al deze plannen in hun onderlinge samenhang en concurrentie dienen eerst in het kader van een herziening van het gemeentelijk structuurplan te worden afgewogen. Is er voor dat alles geld en een markt? Nota bene de voorzitter van de Kamer van Koophandel waarschuwde tegen de hoge ambities. Alleen al voor het plan Rijnboog moet volgens hem de overheid ? 300 miljoen op tafel leggen.

De macht van de projectontwikkelaars
Een plan met een haven en veel hoogbouw. De hoogbouw is nodig om de dure haven te betalen. Als de haven vervalt is er geen reden meer voor al die hoogbouw. En bouwen is het doel van de projectontwikkelaars.
In juli 2002 besloot de gemeenteraad, bijna raadsbreed, een referendum te houden over de vraag: een haven of minimaal é©® alternatief zoals een bovengrondse Jansbeek met veel water en een park. De Spaanse stedenbouwkundige en de projectontwikkelaars spraken een veto uit over elke andere oplossing dan de ontworpen haven. De gemeenteraad slikte het voorstel voor het referendum in. In december 2002 had de gemeenteraad een duidelijke voorkeur voor het plan Jansbeek en een kleine haven. De toenmalige wethouder sprak daarover zijn veto uit. De projectontwikkelaars zouden zich anders terugtrekken. De gemeenteraad slikte voor de tweede maal een standpunt in.

Op 8 mei 2002 plaatste de Arnhemse welstandscommissie, samengesteld uit deskundigen op het gebied van stedenbouw, architectuur, landschap en cultuurhistorie, grote vraagtekens bij het plan voor de haven. In de vergadering van 4 maart 2004 heeft deze commissie een duidelijk en breed gedragen afwijzend standpunt ingenomen t.o.v. de haven en de hoogbouw binnen het singelgebied. Volgens de krant spoedt de wethouder zich om deze deskundige commissie tot een andere opvatting te brengen. De private partijen willen immers persé ¥en haven en veel hoogbouw.
Alles overziend, dringt zich de conclusie op dat de gemeenteraad de gevangene is van de projectontwikkelaars.

De besluitvorming over de Haven
In het Masterplan Rijnboog wordt voor de maakbaarheid van de haven verwezen naar het rapport van het bureau Witteveen en Bos met de eenvoudige vermelding dat goede oplossingen mogelijk zijn. Het rapport is van april 2002. In het rapport wordt gewezen op een aantal civieltechnische onzekerheden. Dit betreft ondermeer de effecten op de grondwaterstand in het omringende gebied en het verleggen van kabels en leidingen. Indien daarvoor oplossingen mogelijk zijn, dan rijst nog de vraag tot welke (onevenredige) financi묥 consequenties dat zal leiden. In mei 2002 was het stedenbouwkundig commentaar van de welstandscommissie op de haven bekend, doch het werd niet weergegeven in het aan de gemeenteraad voorgelegde overzicht van reacties op het schetsboek. Wij vrezen dat bij de besluitvorming in 2002 aan deze zaken niet of nauwelijks aandacht is geschonken.

Draagvlak onder de bevolking
Wordt de mening van de bevolking serieus genomen? Het plan voor een referendum werd teruggenomen. Wat gebeurt er met de bezwaren die staan in de inspraakreacties op het Masterplan? De wijze waarop dat in 2002 t.a.v. het Schetsboek gebeurde door het projectbureau Rijnboog, waarin vijf projectontwikkelaars participeren, is weinig hoopgevend. Op de inspraakbijeenkomst van 17 februari j.l. was er, ondanks de mooie referentieplaatjes en de reclametaal in het masterplan, algemeen protest tegen de haven en tegen de veelheid aan hoogbouw. Een indrukwekkend protest op een hoorzitting en bezwaren in de inspraakreacties kan een volksvertegenwoordiging toch niet naast zich neerleggen! Dat geldt thans te meer in het politieke dualistische stelsel., waarvan een van de belangrijkste doelstellingen is , dat de raadsleden zich sterker manifesteren als vertegenwoordigers van de bevolking. De gemeenteraad in de spagaat tussen projectontwikkelaars en bevolking!

De regie bij de gemeenteraad
Op 11 december 2002 besloot de gemeenteraad het schetsboek te zien als rode draad op weg naar het concept-masterplan. Visionair maar niet als ?concreet uitgangspunt voor het concept-masterplan?. De civieltechnische vraagpunten en de stedenbouwkundige bezwaren omtrent de haven en de hoogbouw, de bezwaren vanuit de bevolking plus de onzekerheid over de financi묥 dekking kunnen u voldoende reden geven voor een kritisch standpunt omtrent de concrete uitwerking in het masterplan. Pak uw eigen voorstel op van juli 2002 met alternatieven voor de haven! In plaats van deze haven een Jansbeek, instromend in een spiegelvijver met fonteinen, een waterval van de hoge kade op de lage kade en alles omgeven met beeldende kunst. Dat is een aantrekkelijke sfeervolle verbinding tussen Kerkplein en Rijn. Als de dure haven vervalt, kan de hoeveelheid hoogbouw worden teruggebracht. Het World Trade Centre kan naar het derde kantoorgebouw in het stationsgebied. De gewenste vernieuwing van het Rijnbooggebied kan plaatsvinden in een plan met minder torenhoge ambities. De projectontwikkelaars kunnen aan de slag in Rijnboog, Hart van Zuid en Centrum Oost.

Perspectief
Doorgaan op de weg van dit masterplan betekent naar onze overtuiging dat daarvoor geen draagvlak is onder de bevolking. Er zijn civieltechnische problemen en stedenbouwkundige bezwaren. Procedures tot bij de Raad van State betreffende bestemmingsplannen maken onder die omstandigheden de uitkomst onzeker. Inmiddels komt er dan een nieuwe gemeenteraad. Als de verkiezingen in het teken worden geplaatst van de keus tussen Arnhem als metropool volgens het plan van De Sola Morales dan wel Arnhem vernieuwd door een Arnhemse schaalsprong volgens een aangepast plan, dat inspeelt op de karakteristieke waarden van Arnhem, dan zou dat wel eens een politieke aardverschuiving kunnen betekenen.
Naar onze overtuiging kan de vernieuwing van het Rijnbooggebied het snelst worden gerealiseerd volgens een plan dat stedenbouwkundig aanvaardbaar is, financieel uitvoerbaar en met een breed maatschappelijk draagvlak.

Hoogachtend,
Het bestuur van de Vereniging Stadsschoon Arnhem,
H.H. Bod, voorzitter. Mv. Y van Eijck, wnd. secretaris.