Arnhem

Artikelen uit de Gelderlander van vandaag:

kom er zo op terug, eerst ff ontbijten...

Kritisch rapport over Krikke bestaat opeens niet meer
Door HARM GRAAT

ARNHEM - Een uiterst kritisch rapport over de Arnhemse burgemeester Pauline Krikke heeft de status 'nooit geschreven/bestaat niet' gekregen.

Het rapport bestaat echter wel degelijk en is op verzoek van de fractievoorzitters opgesteld door drie oudgedienden uit de Arnhemse politiek, te weten ChristenUnie-fractievoorzitter Piet van Dijk, PvdA-raadslid Marion Blom en Pro Arnhem-leider Martin van Meurs.

Het rapport gaat over de manier waarop Krikke haar directe medewerkers op het stadhuis heeft behandeld. Conclusie: de burgemeester zou, vooral in haar beginperiode, een deel van het gemeentepersoneel hebben gekoeioneerd en onheus hebben bejegend.

Onder andere de vaste burgemeesterschauffeur en -secretaresse belandden in de ziektewet of werden na een jarenlange staat van dienst en goede eerdere beoordelingen herplaatst.

Het rapport is eind september achter gesloten deuren besproken met Krikke en de fractievoorzitters van PvdA, VVD, CDA, Zuid Centraal, GroenLinks, Pro Arnhem, D66, Stadsbelang en de ChristenUnie (de SP en Fractie Jaspers bleven weg).

Afgesproken is daar dat het document vertrouwelijk moest blijven om te voorkomen dat zowel de (ex)medewerkers als de burgemeester schade op zouden lopen.

Tijdens de bespreking is door zowel Krikke als een meerderheid van de fractievoorzitters afstand genomen van de conclusies en opzet van het rapport, dat als 'te eenzijdig' en 'te summier' werd bestempeld. De onderzoekscommissie zou slechts met tien (ex)medewerkers hebben gesproken en die gesprekken in twee A-viertjes hebben samengevat.

Ook de voornaamste aanbeveling uit het rapport werd niet overgenomen. Het betrof het voorstel van Van Dijk, Blom en Van Meurs om een coach te benoemen die Krikke begeleidt in de omgang met naaste medewerkers en daarover aan de fractievoorzitters rapporteert.

Bronnen uit de kring van de aanwezige fractievoorzitters melden dat Krikke zowel schriftelijk als mondeling aangaf lering te hebben getrokken uit het verleden. Tegelijkertijd zou de burgemeester pertinent hebben geweigerd om een coach toegewezen te krijgen.

Uiteindelijk werd de volgende afspraak gemaakt: Krikke wijst, als ze dat wil, zélf een soort coach aan die niet aan de fractievoorzitters maar aan Krikke zelf verantwoording aflegt.

De meeste fractievoorzitters stemden hiermee in. Vervolgens werd in de vergadering voorgesteld om de gehele onderzoeksprocedure als 'nooit gebeurd' te beschouwen, naar verluidt eveneens om imagoschade voor het stadsbestuur te voorkomen.

Van Meurs, een van de schrijvers van het rapport, zegt daarover: "Over de inhoud van het rapport treed ik niet naar buiten, maar tegen de poging om te doen alsof er nooit een onderzoek is geweest, verzet ik mij. Wij hebben wel degelijk op verzoek van de fractievoorzitters gesprekken gevoerd met medewerkers van de burgemeester en daarover gerapporteerd."

Krikke zelf wil niet reageren op het rapport en de behandeling ervan. "Met de fractievoorzitters is afgesproken dat dit vertrouwelijk is. Aan die afspraak wil de burgemeester zich houden", laat haar woordvoerster weten.

Het nu betwiste onderzoek werd ingesteld naar aanleiding van de kritiek die de Arnhemse politiek dit voorjaar uitte aan het adres van de burgemeester. Die behelsde dat ze zich te weinig profileerde als 'boegbeeld' van de stad en te weinig visie zou hebben, maar ook dat ze volgens enkele politici onzorgvuldig met haar naaste medewerkers was omgegaan.

In april en mei, direct na publicatie van deze kritiek in de krant, zat de politiek ook al een paar keer achter gesloten deuren met Krikke om de tafel. Naast een onderzoek naar Krikkes omgang met haar medewerkers, werd afgesproken dat er een openbaar debat over de rol van burgemeester, college van B en W en gemeenteraad moest worden gehouden. Tot op heden heeft dat debat nooit plaatsgehad. Volgens een woordvoerder van de burgemeester is het nog altijd de bedoeling dat de discussie over de moeizame relatie tussen de drie bestuursorganen gevoerd gaat worden. Een datum is er nog niet geprikt, maar waarschijnlijk wordt het januari.

SP-fractievoorzitter Gerrie Elfrink, die zich buiten de vertrouwelijke gesprekken met en over Krikke heeft gehouden, heeft van meet af aan gepleit voor een openbaar debat. "Achter gesloten deuren allerlei therapeutische theekransjes houden, heeft geen enkele zin. Alleen wanneer iedereen elkaar in een openbaar debat de waarheid durft te zeggen, schieten we er wat mee op."

ARNHEM - Een halfjaar nadat de Arnhemse gemeenteraad harde kritiek uitte aan het adres van burgemeester Krikke, is het beloofde openbare debat nog steeds niet gehouden.

De Arnhemse gemeenteraad, hier tijdens het debat over het reddingsplan voor Vitesse. - Foto: Hans Broekhuizen/De Gelderlander

Wat maandenlang in de politieke wandelgang was gefluisterd en gebromd, stond in april opeens zwart op wit in de krant: burgemeester Pauline Krikke, toen tweeënhalf jaar op haar post, zou onvoldoende leiderschap aan de dag leggen. Onvoldoende 'boegbeeld' van de stad zijn, zoals Opstelten in Rotterdam, Leers in Maastricht en wijlen Stekelenburg in Tilburg.

Tenminste, dat stelde een ruime meerderheid van de Arnhemse gemeenteraad. Desgevraagd brachten de politiek leiders nu ook eens in de openbaarheid hun kritiek onder woorden. Sommige fractievoorzitters deden dat met gevoel voor nuance, anderen waren bikkelhard. "Krikke is geen boegbeeld voor de stad, zet Arnhem niet op de kaart, ze mijdt lastige dossiers, heeft geen menig, is absoluut geen leider, durft geen risico's te lopen en ze brengt te weinig inhoud mee", sprak Zuid Centraal-fractievoorzitter Nico Wiggers bijvoorbeeld.

Inmiddels zijn we meer dan een halfjaar verder. Wat is er gebeurd sinds de knuppel in het hoenderhok is geworpen? Het antwoord luidt: niet veel. Natuurlijk veroorzaakte de publicatie van de kritiek de nodige commotie. En met name Krikkes reactie (ze gaf aan 'verbijsterd' te zijn door de kritiek en ging in de tegenaanval door de raadsleden zelf ook verwijten te maken) legde pijnlijk bloot wat er feitelijk aan de hand was.

Dat waren in essentie twee dingen. Eén: het boterde allerminst tussen de drie bestuursorganen die samen het stadsbestuur vormen, te weten de burgemeester, het college van B en W en de gemeenteraad. Voornaamste twistpunt: wie van de drie heeft het nu écht voor het zeggen in de stad?

Twee: gemeenteraad en burgemeester hadden andere gedachten over hoe je het burgemeesterschap zou moeten invullen. Een groot deel van de raad wenste een natuurlijk leider, iemand met een persoonlijke visie, iemand die een mening verkondigt en zo nodig ferme taal spreekt, bijvoorbeeld over het thema veiligheid. Krikke opereert juist liever achter de schermen. "Ik haal niet overal een camera bij", zei ze in april.

Even leek het erop dat het blootleggen van de twee pijnpunten serieus en snel opgepakt ging worden. Niet lang na de publicaties, spraken burgemeester en gemeenteraad met elkaar af dat er een openbaar debat gevoerd zou worden. Op voorstel van Krikke zou dat debat niet alleen moeten gaan over de rol van de burgemeester, maar ook over rol van college en gemeenteraad.

Een tweede afspraak die er werd gemaakt, betrof een apart en wel heel gevoelig onderdeel van de politieke kritiek op Krikke: de manier waarop zij met haar naaste medewerkers omging. Nadat onder andere de vaste burgemeesterschauffeur en de vaste burgemeesterssecretaresse na een jarenlange staat van dienst door Krikke op een zijspoor waren gezet, was er bij menig raadslid grote bezorgdheid ontstaan.

De meest wilde verhalen over Krikkes omgang met haar directe medewerkers deden in het geruchtencircuit de ronde. Het voedde de weerzin tegen haar. Niet alleen tegen haar als burgemeester, maar ook tegen haar als mens. Krikke was daar zelf hevig van ontdaan.

De politiek leiders besloten om, los van het nog te houden openbare debat, een kleine commissie aan te wijzen die moest onderzoeken wat er klopte van de verhalen en geruchten over Krikkes omgang met medewerkers. De oudgedienden Piet van Dijk (ChristenUnie), Martin van Meurs (Pro Arnhem) en Marion Blom (PvdA) hebben dit onderzoek inmiddels verricht. Hun conclusie: Krikke zou inderdaad medewerkers hebben 'gekoeioneerd' en onheus hebben bejegend.

Opmerkelijk is dat Krikke en de politici zijn overeengekomen het rapport onder de pet te houden. Nog opmerkelijker is dat tijdens de bespreking is voorgesteld om het onderzoek als 'nooit gebeurd' te beschouwen. En meest opmerkelijk is misschien nog wel dat dit slechts een enkeling te ver ging. Van Meurs van Pro Arnhem was naar verluidt de enige die openlijk bezwaar maakte.

Volgens bronnen die bij de gesprek aanwezig waren, bleef er van de harde woorden uit het 'onderzoeksrapport' weinig over. Krikke kon zonder veel tegenspraak afstand doen van de voornaamste constateringen en aanbevelingen van de commissie.

Het was niet voor het eerst dat de politieke kopstukken in een persoonlijke confrontatie met Krikke hun eerder geuite harde woorden bliksemsnel kneedbaar en buigzaam maakten. In de verschillende (besloten) gespreksrondes die Krikke dit voorjaar met de politici heeft gehouden, smolt veel van de zo ferme kritiek ook al als sneeuw voor een warme zomerzon. Waarbij niet zelden met een vinger naar de boodschapper van het nieuws (de krant) werd gewezen. De politici zouden zich 'uit de tent hebben laten lokken', werd als excuus aan Krikke aangevoerd. Terwijl ze willens en wetens aan de publicaties hebben meegewerkt en de meeste politici hun eigen uitspraken vóór publicatie hebben ingezien en geaccordeerd. Dat gold ook voor Krikke.

Ondertussen lijkt er, behalve de verschillende gesprekken met de deur in het slot, bijzonder weinig gebeurd en veranderd. Wel is de heersende opinie dat Krikke zich inmiddels heeft verbeterd. Men name haar publieke optreden tijdens de herdenking van de Slag om Arnhem heeft indruk gemaakt. En menig raadslid keek met een tevreden glimlach naar Krikkes op RTL5 uitgezonden promofilmpje over al het goede dat Arnhem te bieden heeft.

Het aangekondigde openbare politieke debat met burgemeester, B en W en gemeenteraad, is een halfjaar na dato nog steeds niet gehouden. Het schijnt nu januari te worden. Het is al met al sterk de vraag of de geconstateerde pijnpunten écht uit de wereld zijn. Het feit dat enkele politici tegenover Krikke afstand namen van de harde woorden in het rapport, maar vervolgens wel de krant belden om de (vertrouwelijke) conclusies ervan te onthullen, mag een teken aan de wand heten.