Arnhem

Vier jaar gelden kwam de SP in het stadsbestuur. Duizenden Arnhemmers steunden de SP in haar jarenlange strijd tegen geldverslindende prestigeprojecten en de arrogantie van de macht.De komende dagen kijken wij terug op vier jaar stadsbestuur met de SP: wat is er veranderd? Wat kan er nog beter? In deze aflevering: hoe prestigeprojecten veranderden in haalbare en betaalbare projecten. En wat de SP verder wil doen met de binnenstad.

Rijnboog. Kunstencluster. Centraal Station. Arnhem kent veel bouwplannen en bouwputten. Onder aanvoering van verschillende PvdA-stadsbesturen werden de meest ambitieuze plannen gelanceerd om de stad meer smoel te geven. Maar dat ging wel ten koste van miljoenen guldens en Euro’s aan belastinggeld en veel ergernis. Onder aanvoering van SP-wethouder Elfrink ging na 2010 het roer om. De plannen voor een haven verdwenen van tafel, de binnenstad wordt vernieuwd en het centraal station is in 2015 eindelijk af.

Rijnboog: van megalomanie naar menselijke maat

Tijdens de Slag om Arnhem werd de binnenstad door oorlogshandelingen verwoest. In de jaren vijftig volgde er een snelle wederopbouw. Velen zijn het er over eens dat deze binnenstad niet meer voldoet aan de actuele eisen. Dat besef leidde eind jaren negentig tot een heftig debat. De uitkomst was het inhuren van architect De Sola Morales. Een van de spraakmakendste plannen was het bouwen van een “havenkwartier” in de zuidelijke binnenstad. Daarnaast zouden er her en der hoge woontorens worden gebouwd en kwam er veel meer winkeloppervlakte bij.

De werkelijkheid haalde de plannen in: de gemeente kwam in 2005 uit op een tekort van ruim 100 miljoen Euro om alle plannen te realiseren. De SP voerde constant en consequent het verzet tegen de megalomane binnenstadsvernieuwing aan. Wij kwamen met realistische plannen, zoals het Plein aan de Rijn. Maar de coalitiepartijen PvdA, CDA en GroenLinks blokkeerden alternatieven. Arnhemmers kregen genoeg van dat arrogante stadsbestuur. In 2010 groeide de SP naar 7 zetels in de gemeenteraad en dus kon zij haar entree maken in het stadsbestuur.

In 2010 werden de plannen voor de vernieuwing van de binnenstad drastisch gewijzigd. Dankzij de SP verdween de haven uit de plannen. Wethouder Elfrink ging met bewoners van de binnenstad op pad om realistischer plannen te maken. De economische crisis zorgde ook voor krappere budgetten en een afnemende vraag naar winkeloppervlakte. Naast het maken van realistischer plannen werd er doorgebouwd: Rozet werd opgeleverd, het Nieuwe Plein werd fors aangepakt.

De ontwikkelingen op het terrein van de oude Bartokzaal liepen forse vertraging op, omdat Portaal krap bij kas zit en er minder behoefte is aan ruimte voor winkels. De gemeente zoekt nog naar oplossingen voor dit gebied. Het gebied rond de Trans wordt de komende vijf jaar niet ontwikkeld, tenzij een grote winkelformule interesse toont in dit gebied. Binnenkort gaan de bouwers in het Paradijsgebied aan de slag. In het Coehoorngebied is er de komende jaren ruimte voor experimenten waardoor oudere gebouwen nuttig worden hergebruikt.

Financieel gezond! 

Dankzij het omgooien van het megalomane Rijnboogplan bleef Arnhem financieel relatief gezond. Uitvoering van alle oude Rijnboogplannen zouden rampzalig zijn geweest voor de gemeentekas en, dankzij de hoge leegstand, ook voor ondernemers. Rijnboog wordt nu dankzij de SP een haalbare en betaalbare vernieuwing van onze binnenstad. Kijk voor de verdere plannen van de SP over de binnenstad eens op het weblog “Doe als Dresden

Vader en zoon Elfrink leggen eerste steen voor bouw Paradijsgebied. Foto: gemeente Arnhem.

Centraal Station: van bouwput naar afbouwen

Begin jaren negentig werd duidelijk dat Arnhem een nieuw station nodig had. Het oude station kon de reizigersstromen niet meer aan en bovendien moest de stad worden aangesloten op het netwerk van Europese hogesnelheidslijnen. Daarom werd er in 1993 begonnen met de vernieuwing van het stationsgebied. De SP koos daarbij altijd voor een functioneel station dat snel gebouwd kon worden. Maar de plaatselijke politiek koos, onder aanvoering van de PvdA, voor een peperduur en ingewikkeld gebouw.

In de tussentijd werd het tijdelijke station gebouwd. Wethouder Van Bodegraven (PvdA) roemde het station: “het tijdelijke station is misschien wel mooier dan het oude station”. Reizigers dachten daar anders over en de belastingbetaler draaide flink op voor de ambities van een dolgedraaid stadsbestuur. Jaar na jaar stapelden de tekorten zich op en kon de belastingbetaler bijspringen. In 2009 explodeerde de rekening tot 90 miljoen Euro tekort. Gemeente, provincie en Rijksoverheid konden voor de zoveelste maal bijspringen.

De SP wist in de gemeenteraad verbeteringen aan het tijdelijke station te regelen. Ondertussen denderde de trein door met het ontwerp van de dure OV-terminal. De OV-terminal was zo ingewikkeld dat geen bouwer zijn handen eraan durfde te branden.

SP-wethouder Gerrie Elfrink gooide het roer om. Het beschikbare budget werd het uitgangspunt voor alle bouwplannen. Niemand zou dus nog één cent bijleggen om tekorten op te vangen. Het ontwerp van architect Ben van Berkel werd aangepast en daardoor realistisch en uitvoerbaar. De aanbesteding voor de OV-terminal slaagde, waardoor het station eindelijk wordt afgebouwd. In het voorjaar van 2015 is Arnhem daardoor na twintig jaar verlost van een flinke bouwput en kunnen reizigers weer veel jaren vooruit.

Wethouder Gerrie Elfrink opent hoogste punt bouw OV-terminal. Foto: Prorail.

Kunstencluster: na 19 maart schrappen!

De Arnhemse binnenstad kent al een “kenniscluster”: het Rozet. De SP draagt dit gebouw een warm hart toe. Bibliotheek, erfgoedcentrum, kunstbedrijf en volksuniversiteit zitten samen in één gebouw dat kennis en ontplooiing voor mensen toegankelijk maakt. Dit onderdeel van de Rijnboogplannen komt veel Arnhemmers ten goede.

Wie wil meebesturen moet ook punten loslaten. De SP wist succesvol de havenplannen van tafel te krijgen, maar moest het Kunstencluster als tegenbod accepteren. Het budget voor de bouw van het nieuwe kunstengebouw werd mede door toedoen van de SP fors verlaagd: van 90 naar 32 miljoen Euro. Ondertussen viel ook de geplande verhuizing van de Stadsschouwburg af. Coalitiepartijen D66, VVD en GroenLinks waren destijds wel voorstander van het Kunstencluster. In de afgelopen jaren heeft de SP meegewerkt aan de voorbereidingen van de plannen. Bij ons geldt immers: afspraak is afspraak!

De SP wil het gebouw dat onderdak moet bieden aan het Museum voor Moderne Kunst en het Filmhuis na 19 maart definitief schrappen. De PvdA, de grote bedenker van het plan, is al afgehaakt. Coalitiegenoot en steunpilaar D66 is ook van mening veranderd. Slechts drie partijen steunen de bouw van het nieuwe kunstpaleis: VVD, CDA, GroenLinks. Het meest opmerkelijke is dat ex-VVD-wethouder Van Wessem als verantwoordelijk bestuurder al die jaren nauwelijks is opgeschoten met de voorbereidingen.

De SP wil een haalbaar en betaalbaar onderdak voor het Filmhuis. Het gebouw van het Museum voor Moderne Kunst moet worden opgeknapt en in oude luister worden hersteld. De SP is voorstander van een nieuwe koers voor dit museum. De Stadsschouwburg kan worden opgeknapt en daarnaast valt er te praten over de aanpak van Musis. Niet door uitbreiding, zoals D66 wenst, maar door grondige renovatie van het pand. Het Kunstencluster is niet alleen voor de bouwprijs onbetaalbaar, maar de jaarlijkse kosten slaan ook een flink gat in de gemeentebegroting. Investeren in bibliotheken en kleine theaters vindt de SP belangrijker dan investeren in het zoveelste PvdA-project dat de belastingbetaler op kosten jaagt en weinig toevoegt aan de stad.